Theatergroep Trappaf en muziek

“Zo de wind waait, waait m’n hemdje”. Ook voor Toneelgroep Trappaf niet vreemd waar het muziek betreft. Rolde in de eerste tien jaren van het bestaan van de toneelgroep amper ’n muzieknoot van het podium af, nu is ’n toneelspel vrijwel ondenkbaar zonder dat het richting ‘musical’ neigt. We plachten onze producties in de regel “muzikaal toneelspel” te noemen omdat we in de eerste plaats toch vanuit de toneelhoek willen denken.

Opgericht in 1968 moest het tot 1978 duren voor we voorzichtig aan muziek gingen denken. In de Sinterklaasproducties (de eerste in 1978) lag het voor de hand; het geijkte Sinterklaasrepertoire was eenieder met de paplepel ingegeven. Het was de eerste jaren écht experimenteren; we zongen zonder begeleiding, zetten ’n plaatje op en zongen daar overheen, werkten met het Haarens Il Grigio circusorkest of vroegen Hein Fransen ons te begeleiden op accordeon. Ook Rick Schilders stond ons ooit bij met keyboard. In 1978 speelden we tevens het spel “Paradijsvogels” van Gaston Marie Martens met daarin ’n boerenbegrafenis. Dweilorkest “De Trapmaffers” wist de stemming hier –in tegenstelling tot hun gebruikelijke repertoire- in mineur te brengen.

De ontdekking dat muziek sfeerbepalend kan zijn nestelde zich pas goed in ons gestel toen we in 1990 bij “Jan Rap en z’n Maat” van Yvonne Keuls onder regie van Wim Rooth muziek van de speelfilm Histoire d‘O gebruikten. Nog steeds koude rillingen als deze muziek voorbijkomt. Dertig jaar terug was “Jan Rap” ’n grote omslag in ons repertoire. Voorzichtig durfden we ook ‘ns ’n eigen tekstje toe te passen in ’n productie. Opnieuw ’t eerst in een Sinterklaasspel maar al spoedig ook in het “Politieke Cabaret” in 1981. In het gewone toneelrepertoire bleef het gebruik van muziek nog steeds op ’n laag pitje staan, wel mocht opnieuw ’n dweilorkest –De Bollekes- in 1987 Alan Ayckbourns “Verwarringen” onder regie van Jeanny Kooijmans muzikaal komen verrijken.

’n Duw in de rug kreeg de toneelgroep toen men besloot ook het Oisterwijkse Openluchttheater te gaan bespelen met familietoneel. We ‘bezondigden’ ons in het begin aan het kopen van bestaand repertoire van Wim Burkunk waar muziek bij afgenomen kan worden maar al spoedig startte de groep met het maken van eigen producties. Vanaf 1992 ontstond ’n mooie samenwerking van enkele jaren met de Oisterwijkse muziekgroep “Bagatel” onder leiding van Ad Snellen, diverse malen met regie van Gemma Copal. ’n Andere vaak terugkerende muzieknaam in de Trappafspeellijst is Erik Potters. In 1994 stelde hij een gelegenheidsorkest samen en componeerde de muziek voor “Circus runnen moet je kunnen” onder regie van Len Copal en Anja van den Bruggen. Ook voor Frits Kooijmans “Tijls waterwissewasje”, Rutger Lommerse’s “De Nul, de Niks en de Niemand” (1998) en Janine Vriens “Zo! (Maar anders)” (2001) componeerde hij de muziek. De “Leven(de) poppenkast”-spelen werden rond het jaar 2000 muzikaal omlijst met muziek van Frank Schouten en Bert-Jan Kosters schreef in 2000 de muziek voor “Bennies Boomhut Bende”.

Naast Sinterklaas-, familie- en zaaltoneel koesterde Toneelgroep Trappaf de wens groots opgezet locatietoneel met muziek van kaliber te gaan neerzetten. De lat wat hoger leggen, de grenzen gaan verkennen en vooral ook: ‘ns kijken wat we aan zangcapaciteit in huis hadden. “Musical” had inmiddels ’n grote vlucht genomen in Nederland en ook wij waren er door aangestoken. In samenwerking met “Het Oisterwijks Orkest” zetten we “De Driestuiversopera” (1999) op de planken in een regie van Jeanny Kooijmans, “Mistero Buffo” (2003) kwam van de grond in ’n oude boerenstal onder regie van Peter Stax met muzikale leiding van Frans Kerkhoffs. Samen met Cees van Beckhoven, later aangevuld met Jos Marcelissen brachten zij de muziek van Wannes van der Velde op ’n heerlijke manier. Ook het muzikale deel van “Stradivaria” (2006) kwam uit de vingers van Frans Kerkhoffs. Geschreven door Jace van de Ven, geregisseerd door Zjef Naaijkens zette Toneelgroep Trappaf het met ’n gelegenheidorkest neer in de oude Oisterwijkse leerfabriek.

In het Openluchttheater kwamen ook nieuwe namen naar voren als componisten. Frank Horsten componeerde de muziek voor “De Rattenvanger van Hamelen” en Willem Deen uitte zijn muzikaliteit in “De Woeste Waakdraak” (2007) en “Puk en Muk en de Malle Molenaar” (2008). De wens ooit ’n productie met Marcel Schmeits tot stand te laten komen ging in 2009 in vervulling in samenwerking met Huub Lommers die de muziek schreef en het –opnieuw grotendeels mensen van “Het Oisterwijks Orkest”- muziekgezelschap dirigeerde.

De in 2005 van start gegane jeugdgroepen introduceerden weer nieuwe muzieknamen. Jo Koenders maakte de muziek voor Drawde Ligtvoets “Een kei van een steen” (2009), de jonge Maartje Welvaarts stortte zich op liedteksten en composities voor spel “Barst”. Ook de Sinterklaasspelen weten zich altijd omlijst met muziek van ’n gelegenheidsorkest van Bjorn Couwenberg, Willem Deen, Ron van Riel, Bruno Verhagen en Joey Beckers met zang van Len copal, Maartje Welvaarts, Lydia Staps en Twan van Schijndel. In dit schrijven mag beslist de Oisterwijkse muziekschool niet ontbreken op wie wij vele malen ’n beroep mochten doen als wij bijvoorbeeld “een accordeonist” zochten zoals in het toneelspel “Prins Viezerik” (2004).

Bijzondere plaats in het Trappaf muziekgebeuren neemt Maicel Copal in. Van 1988 tot en met 2010 componeerde hij op basis van liedteksten van Rutger Lommerse pak ‘m beet ’n gros liedjes voor 23 Sinterklaastheaterstukken, “Puk en Muk en de Moddermannen” uit 2005 en “Kermiskriebel” in 2010. Goede kwaliteit want nagenoeg alle toneelspelen uit hun koker zijn uitgegeven bij Toneeluitgeverij VINK in Alkmaar en vinden zo hun weg naar andere toneelgezelschappen.

Ron van Riel nam het stokje van Maicel over als ‘huiscomponist’ en schreef de muziek voor “Voor het begon te waaien”, Alice in Wonderland” en “De Drie Musketiers”. Bovendien voorzag hij de liedjes bij de laatste twee Sinterklaasstukken van sterke melodieën. Voor het laatste spel “Sinterklaas… en het potpourrietjepietje” is hij aan het componeren.

Het meest recente spel –bij het plaatsen van dit artikel is “Moeder Courage”. Hier zal ’n live-muziekgroep te horen zijn “Ut unum Sint” onder leiding van Frans Kerkhofs en Karel Gulickx.

De kwaliteit van muziek is in 45 jaren Theatergroep Trappaf hoog te noemen. Als de liedjes en muziek u ’n opgewekt gevoel geven zult u begrijpen waarom zij niet makkelijk de discipline ‘muziek’ meer uit haar producties zal laten schieten!